Rozdział 2 – Napaść

Aus PemperWiki

Wechseln zu: Navigation, Suche
<- Vorhergehendes Kapitel lesen - Nächstes Kapitel lesen ->
Judenräte Funkcjonariusze żydowscy
Judenräte Funkcjonariusze żydowscy

Inhaltsverzeichnis

Masakra z pomocą Wehrmachtu

Żydowski grób zbiorowy
Żydowski grób zbiorowy

Od samego początku Wehrmacht brała udział w zbrodniach przeciwko Żydom. Już we wrześniu 1939 r. w okręgu katowickim doszło do masakry na Żydach.

Przymusowa praca dla Żydów

Portret Hansa Franka
Portret Hansa Franka

26 października 1939 r. Hans Frank wprowadził na terenie Krakowa przymusową pracę dla Żydów oraz obowiązek pracy dla ludności polskiej. Zgodnie z tym rozporządzeniem Żydzi mogli być dowolnie odsyłani i zmuszani do pracy przymusowej. Musieli odgarniać śnieg, sprzątać ulice lub przewozić meble. Żydzi byli zdani na łaskę i niełaskę, musieli opuszczać swoje mieszkania , które mogły być zajęte w przeciągu kilku godzin.

Tylko nieliczni Niemcy wykazują odwagę cywilną

Byli także Niemcy, którzy mieli odwagę cywilną, aby ignorować denucjacje i nie zgadzać się na dyskryminacje. Jednak byli oni wielkim wyjątkiem.[1]

Praca w podziemiu

Karte des Generalgouvernements von 1943
Karte des Generalgouvernements von 1943

31 października 1939 r. zostały zamknięte wszystkie polskie media. Zostały zastąpione jedną gazetą wydawaną przez okupantów. 15 grudnia 1939 r. naziści wydali rozporządzenie nakazujące oddanie wszystkich odbiorników radiowych. W ten sposób chcieli zapobiec nielegalnemu słuchaniu zagranicznych rozgłośni. Młodzi ludzie działający w ruchu oporu tworzyli stenogramy audycji BBC nadawanych w języku polskim, przepisywali je i rozdawali w formie gazetek na terenie całego miasta. W ten sposób umożliwiali nadal dopływ obiektywnych informacji. Wśród członków ruchu oporu było wielu chrześcijan walczących za wolność swojego kraju. Pemper przepisywał stenogramy na woskowe matryce. Wszystkie działania niosły ze sobą wielkie niebezpieczeństwo. Z biegiem czasu we wstępach do audycji BBC zaczęły pojawiać antysemickie wstawki. W tym momencie Mietek Pemper wypowiedział swoją współpracę.

Pemper jako samouk

Jude mit Davidstern-Binde
Jude mit Davidstern-Binde

Od 1.12.1939 r. Żydzi musieli nosić białe opaski z gwiazdą Dawida. Jedynie dzieci poniżej 12 roku życia nie podlegały pod ten obowiązek. W międzyczasie do miasta nielegalnie przybyło wielu Żydów mieszkających dotychczas na terenach wiejskich, ponieważ mieli nadzieję znaleźć w nim schronienie. Przez wiele tygodni Mietek Pemper nie wychodził z mieszkania. Czas spędzony w mieszkaniu poświęcał na szkolenie swoich umiejętności jako stenograf języka niemieckiego. Pemper był przekonany, że wojna będzie trwała jeszcze wiele lat. Z uwagi na chorobę tarczycy wiedział, że nie nadaje się do pracy fizycznej. Dlatego przygotowywał się do pracy biurowej.

Zatrudnienie w gminie żydowskiej

Po tygodniach nauki na własną rękę Pemper otrzymał zatrudnienie w gminie żydowskiej jako korespondent ds. urzędowych. Pisał listy i tłumaczył je z języka polskiego na język niemiecki oraz z niemieckiego na polski. Krakowska gmina żydowska utrzymywała bogatą infrastrukturę składającą się ze szpitali, domów starców, szkół i przedszkoli.

Kształcenie funkcjonariuszy żydowskich

Bild eines Judenrates in Kielce 1942
Bild eines Judenrates in Kielce 1942

Kształcenie funkcjonariuszy żydowskich Od dnia 21 sierpnia gminy żydowskie na terenie Polski zostały zobowiązane przez władzę niemiecką do tworzenia Żydowskich Rad Starszych (Judenrat), które miały odbierać rozkazy od niemieckiego okupanta i gwarantować ich realizację. Przewodniczącym Żydowskiej Rady Starszych w Krakowie został nauczyciel dr Marek Biberstein, a jego zastępcą der Wilhelm Goldblatt. Zarząd rady składał się z 12 członków. Dzięki swojej pracy w radzie Mietek Pemper bardzo szybko poznał strukturę administracji niemieckiej na terenie Generalnego Gubernatorstwa.

Reinhard Heydrich o traktowaniu Żydów na okupowanych terenach Rzeszy, 21.09.1939 (pdf)

Roman Polański jako współlokator

Na początku 1940 r. rodzina Mietka Pempera została zmuszona do przyjęcia kolejnych współlokatorów. Wprowadziła się do nich rodzina Liebling. Ich mały synek zyskał później światową sławę jako reżyser i aktor filmowy. Był nim Roman Polański. Roman Polański urodził się jako Raymond w 1933 r w Paryżu. W obliczu narastającego światowego kryzysu gospodarczego rodzina zdecydowała się na powrót do Polski. Raymond maił szczególnie bliski stosunek ze swoją matką i był bardzo nerwowym dzieckiem. Jego ociec pracował

„Dobrowolne“ przesiedlenie Żydów

12 kwietnia 1940 r. Hans Frank ogłosił dla Generalnego Gubernatorstwa: „Należy wypędzić Żydów z miasta, ponieważ całkowicie niedopuszczalnym jest, aby w mieście, które dostąpiło wielkiego zaszczytu i zostało wybrane przez Führera na siedzibę ważnego urzędu Rzeszy, snuły się tysiące i dziesiątki tysięcy Żydów i aby zajmowali oni mieszkania” [2]

W ten sposób w dniu 18 maja 1940 r. rozpoczęło się „dobrowolne wysiedlanie”. Od początku roku liczebność żydowskich mieszkańców Krakowa wzrosła z 56 000 do 80 000. Do jesieni tego roku z Krakowa miało zostać usuniętych 60 000 Żydów. Wysiedlenie Żydów miało na celu stworzenie przestrzeni życiowej i mieszkalnej dla niemieckich urzędników, policjantów i członków SS, którzy przybywali do Krakowa z terenów całej Rzeszy. Władze powiatowe ogłosiły, że wszyscy Żydzi, którzy do końca lata „dobrowolnie” opuszczą Kraków, otrzymają pozwolenie na osiedlenie się w dowolnym miejscu na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Wysiedleńcy otrzymywali od gmin żydowskich pomoc finansową i środki do życia. Od listopada niemieckie służby bezpieczeństwa rozpoczęły łapanki Żydów, którzy pozostali w mieście i nie mieli pozwolenia na pobyt [3]

Memorandum rabinów

O istnieniu obozu koncentracyjnego w Auschwitz Mietek Pemper dowiedział się po raz pierwszy pod koniec 1940 r. czytając memorandum rabinów krakowskich skierowane do jednej z polskich organizacji pomocowych. Rabini prosili o przesunięcie terminu dobrowolnego wysiedlenia na wiosnę 1944 r., aby Żydzi przebywający nielegalnie na terenie Krakowa nie musieli w okresie zimowym szukać nowego miejsca zamieszkania. Żydowska Rada Starszych nie wiedziała nic o planach niemieckich okupantów, które miały być realizowane od wiosny 1941 r. Od 1940 r. istniał obóz koncentracyjny Auschwitz, który później otrzymał nazwę Auschwitz I (obóz główny). Na rozkaz Himmlera komendant obozu Rudolf Höß rozkazał budowę obozu Auschwitz II Birkenau z komorami gazowymi, który został umiejscowiony w pobliżu obozu Auschwitz I. Do końca wojny w obozie Auschwitz II Birkenau zamordowano ok. miliona Żydów i sto tysięcy Polaków.

Deportacja do obozu koncentracyjnego z powodu petycji

SS-Untersturmführer Oskar Brandt z referatu żydowskiego w Krakowie zdenerwował się po przeczytaniu petycji przepisanej przez Mietka Pempera. Brandt zarządził, że od tego momentu wszystkie podania mają być kierowane wyłącznie do niego osobiście bądź do Sicherheitspolizei. Następnie rozkazał natychmiastową deportację rabinów S. Kornitzera, S. Rappaporta i M. Friedricha do obozu Auschwitz.


Mord na rabinach w Auschwitz

Ermordete Juden werden von der SS verbrannt
Ermordete Juden werden von der SS verbrannt

Po upływie krótkiego okresu komendat obozu Auschwitz zgłosił, że prawnik Izydor Leuchter, który był odległym krewnym Mietka Pempera i odpowiadał za petycję nagle „zmarł”. Jego procy mogły być odebrane po uiszczeniu opłaty w wysokości 5 marek. W kolejnych tygodniach z Auschwitz nadchodziło wiele telegramów tego typu. W ten sposób pojęcie Auschwitz stało się synonimem śmierci[4]

„Nagła“ niewydolność serca

Wielu mężczyzn w średnim wieku, którzy nagle zmarli na niewydolność serca, nie miała dotychczas żadnych problemów z sercem. Dopiero po wojnie, w procesu oświęcimskiego, który odbywał się w Krakowie, Mietek Pemper dowiedział się, że ci ludzie rzeczywiście zmarli na niewydolność serca. Więźniowie, którzy z różnych więzień przybywali co cel obozowych byli w bardzo słabej kondycji fizycznej, a większość z nich była torturowana. Po przybyciu do obozu SS-Unteroffizier Ludwig Plagge kazał tym ludziom przez wiele godzin wykonywać ćwiczenia gimnastyczne na placu apelowym. Wielu z nich doznawało zapaści i umierało na niewydolność serca. Do obozu byli przyjmowani tylko więźniowie, którzy przeżyli tę torturę.[5]

Einzelnachweise

  1. Mietek Pemper; der Rettende Weg; Hamburg 2005 ; S 30
  2. Frank Golczewski, Die Ghettoisierung, in: Dimension des Völkermordes. Die Zahl der jüdischen Opfer des Nationalsozialismus, hrsg. von Wolfgang Benz, München 1996, S. 433
  3. Mietek Pemper; der Rettende Weg ; Hamburg 2005 ; S 38
  4. Mietek Pemper; der Rettende Weg; Hamburg 2005 ; S 40
  5. Mietek Pemper; der Rettende Weg; Hamburg 2005 ; S 41
Persönliche Werkzeuge